سنگ از باستانی ترین مواد ساختمانی طبیعی بهشمار میرود که تاریخ استفاده از آن به بیش از 12000 سال قبل میرسد. سنگهای ساختمانی طبیعی به دلیل جلوه زیبایی و هزینه کمتر نگهداری، از جمله نماهای ساختمانی رایج بهشمار میروند. اما اجرای نماهای سنگی دارای قوانین و ضوابط خاص خود است که باید در زمان اجرا رعایت شوند؛ در غیر این صورت این نماها ممکن است منجر به بدترین حوادث مالی و جانی شوند. در این مقاله از بازار سنگ اصفهان به بررسی اسکوپ سنگ نما می پردازیم. همراه ما باشید.
مفهوم اسکوپ سنگ نما چیست؟
مهارهای مختلف نماهای سنگی دارای بخشهای مختلفی هستند که یکی از این بخشها، اسکوپ یا مهار است که پوشش نما را به پشت بند متصل میکند.
| پخش انواع سنگ های ساختمانی در بازار سنگ اصفهان |
طریقههای مختلف مهار سنگ نما
مهار یا اسکوپ سنگ نما با دو روش اسکوپ پیشساخته و اسکوپهای مفتولی یا سیمی انجام میشود که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم.
اسکوپهای پیشساخته
همانطور که از نام این دسته از اسکوپها پیداست، در این روش از قطعات پیشساخته فلزی برای مهار سنگ نما استفاده میشود. اسکوپهای پیشساخته به چند گروه تقسیم میشوند که در ادامه به توضیح هر کدام میپردازیم.
مهار سنگ نما با روش لقمهگذاری
این روش که برای مهار سنگ نما در نماهای مهار شده (نماهای خشک) استفاده میشود، هر یک از سنگهای نما به صورت مستقیم به دیوار پشت بند متصل میشود تا بارهای ثقلی (وزن نما) و جانبی را تحمل کند. بار ثقلی هر یک از قطعات سنگ نما از طریق دو تکیهگاه به دیوار پشت بند منتقل میشود که این تکیهگاهها از لقمههای پشتیبان تشکیل شدهاند.
مهار سنگ نما با روش سیم مفتولی
در این روش برای مهار کردن سنگهای قائم نما، از مفتولهای گالوانیزه استفاده میشود که در شیارهای ایجاد شده در پشت یا بغل سنگ نما قرار میگیرد. طبق استاندارد 714، قطر اسکوپهای سیمی در نماهای بیرونی 4 میلیمتر و در نماهای داخلی 2 میلیمتر است. اما برخی اوقات، سازندگان از مفتولهای معمولی به جای گالوانیزه استفاده میکنند که به دلیل خوردگی این مفتولها، احتمال ریزش سنگ نما را افزایش میدهد.
اسکوپ سنگ نما با روش دوپایه
در این روش، تکههای فلزی گالوانیزه، که به شکل زیرآماده شده و خریداری میشوند، با استفاده از چسب دو جزیی یا چسب سنگ به پشت سرامیک یا سنگ متصل میشوند و پس از تثبیت و نصب قطعات سنگ و سرامیک، با ملات پشت نما متصل میشوند. با این حال، این روش برای مهار قطعات سنگی توصیه نمیشود زیرا اسکوپها فقط با چسب به سنگ نما متصل میشوند و چسب ممکن است به دلیل تغییرات جوی از پشت سنگ نما جدا شود.
اسکوپ سنگ نما با روش سه پایه
روش اجرای اسکوپهای سه پایه نیز شبیه به روش دوپایه است و باز هم برای مهار سنگ نما توصیه نمیشود.
| پیشنهاد مطالعه : معرفی انواع سنگ ساختمانی | تنوع و کاربرد سنگ های ساختمانی |
اسکوپ سنگ نما با روش پروانهای
اسکوپهای پروانهای یکی دیگر از روشهای اسکوپ پیشساخته هستند که به دلیل سرعت اجرا، مورد توجه قرار گرفتهاند و بسیاری از کارفرماها و پیمانکاران از این روش در پروژههای خود استفاده میکنند.
روش اجرای اسکوپ
در این روش برای نصب قطعات اسکوپ به پشت سنگ نما، باید شیارهایی با زاویه تقریبی 45 درجه در پشت سنگ ایجاد شده و پس از تمیز کردن شیارها، کمی چسب سنگ در آنها ریخته و اسکوپ را درون شیار قرار داده میشود.
نکته مهم اینجاست که متأسفانه بسیاری از پیمانکاران و سازندگان اعتقادی به استفاده از چسب سنگ ندارند و آن را بدون چسب اجرا میکنند. با این حال، با توجه به ضخامت کم سنگهای نما و نتیجتاً عمق کم شیارهای ایجاد شده، برای اتصال بهتر بین اسکوپ، استفاده از چسب ضروری به نظر میرسد.
اسکوپ سنگ نما با روش Z
اسکوپ Z نیز مانند اسکوپ پروانهای در دسته اسکوپهای پیش ساخته قرار دارد و با توجه به ابعاد شاخکهای آن، در قطعات کوچکتر سنگها و با ملات کمتر استفاده میشود. این روش اجرای اسکوپ نیز دقیقاً مانند اسکوپ پروانهای است.
اسکوپ سنگ نما به روش چسباندن قطعه سنگ مستطیلی به پشت سنگ نما
در این روش، یک قطعه از سنگ نما با استفاده از چسب سنگ به پشت سنگهای قائم نما متصل میشود و اجرا میشود. با این حال، همانطور که قبلاً بیان شد، چسب سنگ به دلیل تغییرات حاصل از انبساط و انقباض هوا، خاصیت چسبندگی خود را از دست میدهد و ممکن است منجر به سقوط سنگهای نما شود. بنابراین، توصیه میشود از چسب سنگ به عنوان اتصال اصلی اسکوپ به سنگهای نما استفاده نشود.
اسکوپ سنگ نما به روش پیچ و رولپلاک
متأسفانه، مسئله مهار سنگ نما توسط پیمانکاران و سازندگان ساختمان بهجدی گرفته نشده است و در برخی موارد، آنها از انجام اسکوپ کردن سنگ نما به دلایل مختلفی مثل دستمزد پایین، زمانبر بودن، و ادعای اینکه این نوع سنگ به دلیل متخلخل بودن نیازی به اسکوپ ندارد، خودداری میکنند. در این موارد، اجازه داده نشود ساختمان به پایان برسد تا زمانی که از مهار سنگهای نما پس از نصب اطمینان حاصل شود.
راهکاری که در نشریه 714 برای مهار سنگها پس از نصب آنها ارائه شده، استفاده از مهارهای سطحی یا همان پیچ و رولپلاک است. این مهارها به صورت پیچی نصب میشوند و کاربرد اصلی آنها به عنوان تقویتکننده برای سنگهایی است که مهار آنها آسیب دیده یا نماهایی که در کل بدون مهار بودهاند. در این روش، حفرههایی در سنگ نما ایجاد شده و توسط پیچهای بازشونده (پیچ و رولپلاک) به دیوار پشتیبان مهار میشوند.
نکات مهم: حداقل سایز پیچ و رولپلاک باید 6 یا 7 باشد. اگر پشت سنگ نما خالی است، حفرههای آن را تعویض کنید.
| بیشتر بخوانید : پیچ و رولپلاک سنگ نما – جدیدترین روش نصب سنگ نما بدون داربست |
اسکوپ دندان موشی
در مواردی که اجرای اسکوپ سیمی به صورت طولی در قطعات کوچکتر سنگ نما ممکن نیست، از این روش برای مهار سنگهای نما استفاده میشود، به ویژه در نماهای رومی.
اسکوپ سیمی عرضی
طبق دستورالعمل 714، هر 0.2 متر مربع از سطح سنگ نما باید مهار شود. برای این منظور، فواصل شیارهای ایجاد شده برای اجرای اسکوپ باید این مقدار را رعایت کند. به عنوان مثال، در سنگهای نمایی با عرض 40 سانتیمتر، هر 60 سانتیمتر طول سنگ باید مهار شود. برخی اوقات میتوان برای این منظور، سنگهای نما را به صورت عرضی اسکوپ کرد.
نکته: در اسکوپهای عرضی میتوان شیارهای ایجاد شده برای مهار سیمهای اسکوپ را در ضخامت یا پشت سنگ نما ایجاد کرد.
جزئیات اسکوپ سیمی
شیارهای ایجاد شده باید زاویه حدوداً 45 درجه داشته باشند و طول آنها باید حداقل میزانی را که از سطح سنگ نما فاصله دارد، داشته باشد.
- سیم اسکوپ: در نمای خارجی قطر 4 میلیمتر و در نمای داخلی قطر 2 میلیمتر
- دُم اسکوپ: باید به اندازه 15 سانتیمتر باقی بماند تا اسکوپ به میزان کافی با ملات پشت آن درگیر شود.
- لقمه کمکی: برای اطمینان از ورود کامل سیم اسکوپ در ملات نما، یک قطعه سنگ نما را بین سیم اسکوپ و پشت سنگ قرار داده و اتصال کافی را برقرار کنید.
علت استفاده از اسکوپ یا مهار سنگ نما
علت استفاده از اسکوپ یا مهار سنگ نمابا توجه به دستورالعمل 714، میتوان ترکیبهای سنگ نمای ساختمانی را به این صورت توصیف کرد که “نماهای چسبنده در مقابل نیروهای جانبی ضعیف بوده و برای مقاومت در برابر فشارهای جانبی مانند زلزله و باد که منجر به جدا شدن سنگ نما از دیوار میشوند، نیاز به مهار (اسکوپ) مناسب دارند.” در سیستمهای نمای چسبنده، ماده چسبنده یا ملات به عنوان عامل نگهدارنده برای وزن نما عمل میکند و نقش باربری را بر عهده نمیگیرد.
فواید استفاده از اسکوپ کششی
اسکوپهای کششی نیز در دسته اسکوپهای پیش ساخته قرار دارند، که میتوان آنها را مشابه اسکوپ پروانهای یا Z دانست، با این تفاوت که هر دو قطعه اسکوپ توسط یک پیچ بلند به یکدیگر مهار میشوند و امکان جدا شدن این قطعات وجود ندارد. این اسکوپ از لحاظ مقاومت بسیار عالی است، اما به دلیل زمانبر بودن اجرای آن، در پروژههای کمتری به کار میرود نسبت به اسکوپ پروانهای و Z.
تجهیزات لازم برای شیارزنی جهت اسکوپ نما
برای ایجاد شیارهای مورد نیاز برای اجرای اسکوپ سنگ نما، به یک صفحه برش سنگ یا گرانیت و یک دستگاه فرز برقی، همچنین تجهیزات حفاظت فردی مانند عینک و دستکش نیاز است.
